Greenwich Kraliyet Gözlemevi‘nin Yılın Astronomi Fotoğrafçısı ödülleri bu hafta dağıtıldı ve aralarında bir Türk Fotoğrafçımız (Mehmet Ergün) da yer alıyor. Dünya’dan 2,5 milyon ışık yılından daha uzakta bulunan beklenmedik ve şaşırtıcı bulgularında yer aldığı bu fotoğraflar göz kamaştırıcı olduğu kadar ilginçte.
Amatör gökbilimciler Marcel Drechsler, Xavier Strottner ve Yann Sainty, Andromeda Galaksisi yakınlarında devasa bir plazma yayının görüntüsünü yakaladı ve bu keşif bilim insanlarının dev gaz bulutunu daha yakından incelemesine neden oldu.
“Bu Astrofotoğraf muhteşem olduğu kadar değerli” diyor jüri üyesi ve astrofotoğrafçı László Francsics bir basın açıklamasında. “Sadece Andromeda’yı yeni bir şekilde sunmakla kalmıyor, aynı zamanda astrofotoğrafçılığın kalitesini de daha yüksek bir seviyeye çıkarıyor.”
“Andromeda, Beklenmedik” prestijli genel birincilik ödülünü kazanırken, diğer kategori birincileri de dans eden Auroralar, gece gökyüzünden yağan neon ışıklar ve kendinizi uzayda süzülen küçük bir dünyalı gibi hissetmenize neden olabilecek çarpıcı uzak Nebula fotoğraflarıyla göz kamaştırdı.
Şimdi arkanıza yaslanın ve Greenwich Kraliyet Gözlemevi’nin 2023 Yılının Astronomi Fotoğrafçısı ödülünü kazananların tüm kategori birincileri, ikincileri ve yüksek övgüye layık görülen görüntülerine hayranlıkla göz atın.
Önemli Not: Resimlerin tam ve net halini görmek için üzerlerine tıklayın 😉
Galaksi
Genel kazanan: Andromeda, Beklenmedik
Marcel Drechsler, Xavier Strottner ve Yann Sainty liderliğindeki amatör astronomlardan oluşan bir ekip şaşırtıcı bir keşif yaptı: Andromeda Galaksisi’nin yanında dev bir plazma yayı. Bilim insanları şimdi yeni keşfedilen devi uluslararası bir işbirliği içinde araştırıyor. Bu yapı, Evren’in yakın çevresindeki en büyük yapı olabilir. Andromeda Galaksisi Samanyolu’na en yakın spiral galaksidir. Kuşkusuz şimdiye kadar en çok fotoğrafı çekilen derin gökyüzü nesnelerinden biridir. Galaksinin hemen yakınında böylesine büyük bir yapının yeni keşfi daha da şaşırtıcı oldu. Fotoğraf: Marcel Drechsler, Xavier Strottner ve Yann Sainty
İkincilik Ödülü: The Eyes Galaxies
Göz Gökadaları (NGC 4438) Başak Kümesi’ndeki etkileşim halindeki ünlü gökadalardır. Küçüktürler ve ortadaki toz ile sağ ve soldaki minik parlamalar gibi birçok bileşenlerini ortaya çıkarmak için büyük bir teleskop gerektirir. Bu küçük ayrıntılar diğer amatör görüntülerde nadiren ortaya çıkmıştır. Fotoğraf: Weitang Liang
Yüksek Övgüye Değer: Komşular
Solda NGC 5078 ve IC879, sağda ise NGC 5101 galaksilerini gösteren bir derin uzay fotoğrafı. Ayrıntılı görüntü gökadaların puslu tozunu net bir şekilde yakalıyor. Fotoğraf: Paul Montague
Aurora
Kazanan: Brushstroke
Fırça darbesi şeklinde soyut bir kutup ışığı. Alışılmadık bir şekilde, fotoğrafçı aurorayı tek başına fotoğraflamaya karar vermiş. Fotoğraf: Monika Deviat
İkincilik: Işık Çemberi
Skagsanden plajı, Lofoten Adaları, Norveç üzerinde canlı bir auroranın çarpıcı bir fotoğrafı. Arka plandaki dağ, auroranın çevreliyor gibi göründüğü Hustinden’dir. Fotoğraf: Andreas Ettl
Yüksek Övgüye Değer: Ufuktaki Yangın
Yeni Zelanda’da düzenli olarak kutup ışıkları görülüyor, ancak manyetik kutba olan uzaklığı nedeniyle gözlemciler için genellikle pek canlı olmuyor. Bölgenin bu yıl gördüğü artan güneş aktivitesi sayesinde fotoğrafçı, Yeni Zelanda’nın Birdlings Flat kenti üzerinde oldukça renkli bir aurora yakalamayı başardı. Fotoğraf: Chester Hall-Fernandez
Bizim Ayımız
Kazanan: Mars-Set
Mars’ın 8 Aralık 2022’de gerçekleşen bir okültasyonu. Okültasyon sırasında Ay, Mars gezegeninin önünden geçerek astrofotoğrafçının her iki nesneyi birlikte yakalamasını sağlıyor. Görüntü, Ay’ın güney tarafının arkasındaki Mars’ı etkileyici ayrıntılarla gösteriyor. Fotoğraf: Ethan Chappel
İkincilik: Terminatörde Gün Batımı
Plato Krateri 109 kilometre çapında neredeyse mükemmel dairesel bir kraterdir. Bu fotoğraf, Ay’ın yüzünün yaklaşık yarısının Dünya’dan görülebildiği son çeyrekte yerel bir Ay günbatımı sırasında çekilmiştir. Görüntü, Ay boyunca hareket eden dramatik gölgeleri yakalıyor. Fotoğraf: Tom Williams
Yüksek Övgüye Değer: Mars’la Yakın Karşılaşma Sırasında Renkli Bir Koronaya Sahip Yılın Son Dolunayı
2022’nin son dolunayının bulutlar arasında çekilmiş bir fotoğrafı. Ayı çevreleyen renkli halka, ay ışığının Dünya atmosferindeki su damlacıklarından kırılmasıyla oluşan ay koronasıdır. Mars, Ay’ın hemen sağında küçük turuncu bir nokta olarak görülebiliyor. Fotoğraf: Miguel Claro
Güneşimiz
Kazanan: Bir Güneş Sorusu
Soru işareti şeklinde devasa bir filamente sahip bir güneş fotoğrafı. Güneş filamentleri, Güneş’in atmosferinde manyetik alanlar tarafından şekillendirilen plazma yaylarıdır. Fotoğraf iki panelden oluşan bir mozaik. Fotoğraf: Eduardo Schaberger Poupeau
İkincilik: Karanlık Yıldız
Güneşin ‘tersyüz’ edilmiş bir fotoğrafı. Fotoğrafçı, güneşin kenarında meydana gelen daha küçük çıkıntıları vurgulamak için dikdörtgen görüntüyü kutupsal koordinatlara ters çevirmiştir. Fotoğraf: Peter Ward
Yüksek Övgüye Değer: Büyük Güneş Patlaması
Güneş maksimum döngüsüne doğru ilerlerken fotoğraflandı. Görüntünün solunda yaklaşık 700.000 kilometre uzunluğunda büyük bir güneş patlaması patlıyor. Fotoğraf: Mehmet Ergün
İnsanlar & Uzay
Kazanan: Zeila
Namibya’nın Atlantik’e bakan sahilinin en kuzey kısmı dünyanın en tehlikeli sahil şeritlerinden biridir ve İskelet Sahili adını almıştır. Bu fotoğraftaki gemi, Zeila, 25 Ağustos 2008 tarihinde karaya oturmuştur ve halen iyi korunmuş durumdadır. Görüntü farklı yıldız türlerinin narin renklerini göstermektedir. Fotoğraf: Vikas Chander
İkincilik: Tycho’ya Bir Ziyaret
Bu fotoğrafta Uluslararası Uzay İstasyonu Tycho Krateri ile aynı hizada görüntülenmiştir. Aslında Dünya’ya Ay’dan 1.000 kat daha yakın olsa da, bu perspektif istasyonun aslında doğal uydumuzun yörüngesinde dönüyormuş gibi görünmesini sağlıyor. McCarthy mükemmel konumu bulmak için Arizona’daki Sonoran Çölü’ne gitti. Fotoğraf: Andrew McCarthy
Yüksek Övgüye Değer: Haslingden Türünün Yakın Karşılaşmaları
Haslingden’in Halo’su Lancashire tepelerinde yer alan 18 metre çapında bir heykeldir. McGuinness, Haslingden’in Üçüncü Türden Yakın Karşılaşmalar film afişini oluşturdu. Bir saat boyunca ve her biri 25 saniyelik pozlamalarla çekilen 150’den fazla görüntü, yıldızların Polaris etrafındaki görünür dönüşünü göstermek için birleştirildi. Fotoğraf: Katie McGuinness
Gezegenler, Kuyruklu Yıldızlar ve Asteroitler
Kazanan: Güneş Işınında Asılı
Venüs’ün kızılötesi veya morötesi sahte renk kullanılarak elde edilen eşsiz bir görüntüsü. Spektrumun görünür kısmının ötesine geçerek, gezegenin üst atmosferindeki sayısız ince ayrıntı ortaya çıkar. Fotoğraf: Tom Williams
İkinci: Jüpiter Karşıtlığa Yakın
Jüpiter’in meridyeni geçtikten 30 dakika sonraki görüntüsü. Büyük Kırmızı Leke ve esas olarak hidrojen ve helyum gazından oluşan çalkantılı atmosferin birçok detayı, birkaç küçük fırtına da dahil olmak üzere açıkça görülebiliyor. Fotoğraf: Marco Lorenzi
Yüksek Övgüye Değer: Umbriel, Ariel, Miranda, Oberon ve Titania ile Uranüs
Uranüs o kadar uzaktadır ki Güneş’ten gelen ışığın ona ulaşması yaklaşık üç saat alır ve bu da fotoğraflanmasını çok zorlaştırır. Bu fotoğraf en uygun koşullarda, bulutların olmadığı durgun bir gecede çekildi, böylece fotoğrafçı Uranüs’ü ve en parlak beş uydusunu, yukarıdan aşağıya Titania, Miranda, Ariel, Umbriel ve Oberon’u yakalayabildi. Fotoğraf: Martin Lewis
Gök Manzaraları
Kazanan: Büyük Kozmik Havai Fişekler
Sprite’lar havai fişek gibi görünen son derece nadir bir atmosferik ışıldama fenomenidir. An bu fotoğrafı Himalaya dağlarının en yüksek tepesinden çekti. Fotoğraf: Angel An
İkincilik Ödülü: Birinci Dünya Savaşı Siper Anıtı Üstündeki Göksel Ekvator
Kuzey Fransa’daki Kanada Ulusal Vimy Anıt Parkı’nda korunan Birinci Dünya Savaşı siperlerinin üzerindeki yıldız izleri. Beş saat boyunca çekilen fotoğrafta kamera gökyüzünün dönüşünü yakalayarak renkli yıldızları ortaya çıkardı. Fotoğraf: Louis Leroux-Gere
Yüksek Övgüye Değer: Noctilucent Night
Noktasal bulutlar, bu fotoğrafın çekildiği Macaristan’da yaz gündönümü civarında nadiren görülür. Aşağıdaki gölet üzerindeki yansıma mükemmel bir simetri oluşturuyor. Fotoğraf: Peter Hoszang
Yıldızlar & Nebulalar
Kazanan: YY Hya Yıldızı Etrafındaki Yeni Galaktik Nebula Sınıfı
Almanya’dan Marcel Drechsler ve Fransa’dan Xavier Strottner liderliğindeki amatör astronomlardan oluşan bir ekip, ikili yıldız sistemlerinin evrimi çalışmalarına önemli bir katkıda bulunmayı başardı: Gökyüzü araştırmalarının eski görüntüleri üzerinde, daha önce bilinmeyen bir galaktik nebula keşfettiler. Merkezinde, ortak bir zarfla çevrili bir çift yıldız bulundu. 100’den fazla gecede, 360 saatten fazla pozlama süresi toplandı. Sonuç, ekibin “Hydra’nın kalbi” olarak vaftiz ettiği ultra derin bir yıldız kalıntısını gösteriyor. Fotoğraf: Marcel Drechsler
İkinci: LDN 1448 ve diğerleri.
Daha görkemli ve daha sık fotoğraflanan NGC 1333’e yakın olan LDN 1448’in bir fotoğrafı. Quintile, gökyüzünün bu bölümündeki büyüleyici tozu keşfetmek için daha az bilinen moleküler bulutu fotoğraflamayı seçti. Fotoğraf: Anthony Quintile
Yüksek Övgüye Değer: Kara Kurt – Fenrir
Bu görüntü Kurt Nebulası ya da Fenrir Nebulası olarak bilinen kurt şeklindeki karanlık, kalın bir moleküler bulutu göstermektedir. Baguley, yoğun bir hidrojen gazı zemini olan güzel kırmızı arka planı vurgulamak için yıldızsız bir görüntü seçti. Fotoğraf: James Baguley
Sir Patrick Moore En İyi Çıkış Yapan Oyuncu Ödülü
Kazanan: Sh2-132: Işığın Kör Ettiği
Sh2-132 kompleksi Cepheus ve Lacerta takımyıldızlarının sınırında yer alır ve çok sayıda derin gökyüzü yapısı içerir. Fotoğraf 70 saatlik veri içeriyor, tüm gazların zengin etkileşimi her baktığınızda farklı bir şey ortaya çıkarıyor. Fotoğraf: Aaron Wilhelm
Yılın Genç Astronomi Fotoğrafçısı
Kazanan: Koşan Tavuk Nebulası
Koşan Tavuk Nebulası, IC2944, Erboğa takımyıldızında, Dünya’dan 6,000 ışık yılı uzaklıkta yer almaktadır. Bulutsunun parlayan gazının içine gömülü Collinder 249 yıldız kümesi görülebilir. Fotoğraf: Runwei Xu ve Binyu Wang
İkincilik Ödülü: Bulutlarda Sürüklenen Mavi Ruh
Pleiades, çevresindeki bulutsuyu aydınlatarak ona çekici bir mavi renk veren en parlak yıldızlar tarafından aydınlatılan açık bir yıldız kümesidir. Küme Yedi Kız Kardeş olarak da bilinir, çünkü birçok insan yedi yıldız görebilir. Ancak astrofotoğrafın ortaya koyduğu gibi, aslında 1.000’den fazla yıldız vardır. Fotoğraf: Haocheng Li ve Runwei Xu
Yüksek Övgüye Değer: Mars’ın Ay Tarafından Okültasyonu
Ay’ın Mars’ı örtmesi 2022 yılının en ilginç gök olaylarından biriydi. Burada, Ay Mars görüşümüzü engellemeden hemen önceki anı yakalamak için Celestron Astromaster 102az Refraktör Teleskop ile bir iPhone kullanıldı. Fotoğraf: Joshua Harwood-White
Yüksek Övgüye Değer: Karanlıkta Açan Güller: NGC 2337
Rozet Bulutsusu, NGC 2337, büyük bir bulutsudur ve çapı yaklaşık 130 ışık yılıdır. Bu görüntü dar bant filtre işleme kullanılarak elde edilmiştir. Yıldız noktası için LRGB filtreleri kullanılmıştır. Fotoğraf: Yanhao Mo
Yüksek Övgüye Değer: Gece Karanlığında Ay
Dalian’daki Xinghai Körfezi Köprüsü üzerinde ayın doğuşunu gösteren bir fotoğraf. Atmosferik sönme, ufukta alçakta olduğunda ayın tonunu ve parlaklığını değiştirir. Bu fotoğrafta ayın gökyüzünde yükselirken daha parlak ve daha az kırmızı göründüğünü görebilirsiniz. Fotoğraf: Haohan Sun
Annie Maunder Görüntü İnovasyonu Ödülü
Kazanan: Siyah Yankı
NASA’nın Chandra Sonifikasyon Projesi’nden ses kaynağı materyali alan White, Perseus Galaksisi’nin merkezindeki kara deliğin sesini görsel olarak yakaladı. Fotoğraf: John White
